Tekst źródłowy strony Interfejsy urządzeń pamięci masowej

[[Category:Inne]]
== Interfejsy urządzeń pamięci masowej ==
W tym howto spróbuję opisać kilka dostępnych obecnie na rynku interfejsów, które możemy wykorzystać do podłączenia urządzeń pamięci masowej. Obecnie na rynku dostępnych jest kilka interfejsów, które różnią się od siebie szybkością, mobilnością no i oczywiście ceną.

Pokrótce postaram się opisać następujące interfejsy:
*ATA (ang. Advenced Technology Attachment)
*SATA (ang. Serial ATA)
*SCSI (ang. Small Computer Systems Interface)
*Fibre Channel
*USB (ang. Uniwersal Serial Bus)

== ATA ==
znany również jako ''IDE'', dość przestarzały już interfejs najczęściej używany w komputerach klasy PC. Pierwotnie nazywany Integrated Driver ElectronicsInterfejs ATA lub też PATA (ang. Parallel ATA) łączy dysk z płytą główną za pomocą kabla taśmowego (40 lub 80 żył). Cały mechanizm został tak zaprojektowany, aby był najtańszy oraz prosty w użyciu (przynajmniej na dawne lata).

Nowsza wersja tego interfejsu ATA-7 lub ULTRA ATA/133 jest już wyposażona  w tryb bezpośredniego dostępu do do pamięci  DMA, funkcję p&p (plug and play), adresowanie bloków logicznych LBA, oraz zarządzanie energią. Przepustowość magistrali to 133 MB/s.

Dostępny był również protokół ATAPI (ang ATA Packet Interface) czyli protokół umożliwiający podłączenie do magistrali IDE napędów CD-ROM oraz napędów taśmowych.

Większość komputerów posiada dwie szyny PATA, do których mogą być podłączone dwa osobne urządzenia. Jeśli jednak dwa urządzenia podłączone są do jednej szyny PATA to jedno z nich musi być ustawione  na pracę w trybie nadrzędnym (ang. master), a drugie w trybie podległym (ang. slave)<br />
[[Plik:px-ide_cable_40_pin__80_pin.jpg]]<br />

== SATA ==

jest następcą interfejsu PATA, obsługuje wyższe prędkości przesyłania danych obecnie 6 Gb/s. Został zmniejszony sam obwód kabla (7 i 15 żył) co znacznie ułatwia montaż, zwiększona została również maksymalna dopuszczalna długość kabla. Został wprowadzony mechanizm (hot-swapping) czyli wymiana urządzeń podczas pracy oraz kolejkowanie poleceń NCQ.

Standard SATA wyeliminował również przymus ustawiania urządzeń w tryb pracy master czy slave, gdyż każde urządzenie podłączane jest do osobnego interfejsu na płycie głównej.

Od czasu wprowadzenia interfejsu SATA został również wprowadzony interfejs eSATA - jest to standard dla kabli, które podłączają dyski zewnętrzne. Ogólnie mówiąc eSATA i SATA są identyczne, a różnią się jedynie złączami.<br />
[[Plik:sata_data_cable.jpg]]<br />

== SCSI ==
nie jest już tak popularny jak kiedyś. Występuje w kilku odmianach, z których wszystkie umożliwiają podłączenie wielu dysków do jednej magistrali. W przeszłości wykorzystywany był do podłączania różnych urządzeń skanerów, drukarek itp obecnie do tego celu najczęściej wykorzystywany jest interfejs USB.

SCSI wyróżniało się również wieloma różnymi złączami (różniły się one w zależności od wersji SCSI, rodzaju połączenia, liczby jednocześnie przesyłanych bitów danych). Niektóre z popularnych złączy to:

*Centronics (50 styków, zewnętrzne)
*Złącze taśmowe (50 styków, wewnętrzne)
*Mini-micro, HD50 (50 styków, zewnętrzne)
*Szerokie mini-micro, HD68 (68 styków, wewnętrzne i zewnętrzne)
*SCA-2 (80 styków, wewnętrzne)

Każde urządzenie posiada swój adres SCSI lub numer docelowy (ang. target number), który odróżnia każde urządzenie od innych podłączonych na magistrali. Numery zaczynają się od 0 i dochodzą do 7 lub 15 w zależności od magistrali (wąska lub szeroka).

Standard SCSI obsługuje formę adresowania podrzędnego (numer urządzenia logicznego LUN). Każdy cel może zawierać kilka urządzeń logicznych np macierz dyskowa  składająca się z kilku dysków, która ma tylko jeden kontroler SCSI. Jeśli urządzenie SCSI zawiera tylko jedną jednostkę logiczną, to numer LUN ma domyślną wartość 0.

Jeśli mówimy o SCSI warto również wspomnieć o interfejsie szeregowym SCSI, czyli mowa tu o SAS (ang. Serial Attached SCSI). Jest to odpowiednik SATA dla SCSI.

SAS działa obecnie z szybkościami 3 Gb/s i 6 Gb/s (do roku 2012 ma być dostępna szybkość 12 Gb/s). Niektóre z właściwości SAS:

*system dwupunktowy point-to-point
*umożliwia podłączenie wielu urządzeń do jednego portu
*w SAS nie są używane docelowe numery identyfikacyjne (zamiast tego używany jest odpowiednik numeru MAC - 64-bitowy numer WWN (ang. World Wide Name) przypisany przez producenta)
*można podłączyć do 16 384 urządzeń

<gallery>
Plik:kontroler_scsi_isa.jpg|Kontroler SCSI
Plik:px-scsi_terminator_50pol_centronics.jpg|Kontroler SCSI centronics
</gallery>

== Fibre Channel ==
jest interfejsem szeregowym, odznacza się bardzo dużą przepustowością oraz dużą liczbą urządzeń masowych jakich można do niego jednoczeście podłączyć.  Wszystkie urządzenia podłączane są za pomocą światłowodów lub dwuosiowych kabli miedzianych. W zależności od protokołu mogą osiągać prędkości od 1 do 40 Gb/s.
Urządzenia identyfikowane są za pomocą wbudowanych 8-bajtowych numerów identyfikacyjnych WWN.

== USB ==
uniwersalna magistrala szeregowa zalicza się również do niej FireWire. Interfejsy te stały się popularne przy podłączaniu dysków zewnętrzynych. Uzyskiwane szybkości to 480 MB/s dla USB i 800 MB/s dla FireWire.
Kolejne wersje obu standardów  będą o wiele pożyteczniejsze np dla USB3 prędkość będzie wynosić do 5 Gb/s.
Dyski twarde nie zapewniają wbudowanej obsługi USB czy FireWire, jednak nie ma problemu, aby zaopatrzyć się w niedrogi konwerter do SATA.<br />
[[Plik:px-usb_typea_plug.jpg]]<br />
[[Plik:px-type_b_plug_coloured.svg.png]]

<br /><google1 style="4"></google1>